Bas Meeuws

Toelichting

Een lust voor het oog

Om te kijken naar de bloemen van Bas Meeuws moet je je blik vertragen. Kijk je te gehaast, dan zie je gewoon een vaas met bloemen, en dat is dat. Kijk je beter, dan zie je dat de bloemen stuk voor stuk een grote schoonheid hebben. Je ziet de lichtglans op een blad, de sierlijke buiging van een steel. Je blik tast bloemblaadjes, insecten en bladnerven af, dwaalt door het landschap achter de bloemen, en blijft hangen op de vaas, met zijn uitgesproken vorm en tekening. Nu begint het je op te vallen dat er dingen wringen: de maatverhoudingen tussen de bloemen zijn vreemd, het spel van licht en schaduw heeft iets raadselachtigs.

Goed kijken is voor het oog wat het proeven van een verfijnd gerecht is voor de tong. Het werk van Bas Meeuws verleidt je om je gezichtsvermogen aan te wenden voor puur zintuiglijk genot.

Lees meer

Ons kijken volgt de blik van de kunstenaar. Meeuws heeft een scherp oog voor de rijkdom aan vormen, kleuren en texturen van bloemen, insecten en vogels. Hij kijkt er intensief naar, of het nu in zijn eigen achtertuin is, in een stadspark, de tuinen rond het Muiderslot, de Hortus Botanicus in Leiden, of de grootse natuur van Taiwan. Camera, software en druktechnieken zijn verlengstukken van het onovertroffen menselijk oog. Hij gebruikt techniek om dat wat hij gezien heeft, terug te geven aan ons, de kijker. Zie maar, zeggen zijn zwijgende bloemstillevens, hoe mooi het is. Een lust voor het oog.

Wie de tijd neemt om met aangescherpte blik te dwalen door de ongelooflijk gedetailleerde bloemencomposities, brengt ook een stroom op gang van associaties en gedachten. Bloemen krijgen een individuele aanwezigheid, met hun vorm die krachtig en teer tegelijk is. Je verwondert je over de complexe architectuur van een roos, de verfijnde bouw van een lelietje-van-dalen, de vochtige glans op een dieprood tulpenblad. Als je een aantal foto’s na elkaar ziet, valt je de enorme variatie aan soorten op.

De perfecte schoonheid van bloemen wordt verhevigd door de vergankelijkheid ervan. Waar het leven zo uitbundig bloeit, is de gedachte aan de dood nooit ver weg. Een dissonante verwelkte bloem of een dreigende wolkenlucht brengen wrijving in het beeld, en een lichte onrust in het gemoed.

Ook gaan je gedachten onvermijdelijk naar 17^e eeuwse Hollandse bloemstillevens, waar je eerder misschien aan voorbij liep wanneer je ze in een museum zag hangen. Als je ze weer tegenkomt bekijk je ze beter, je staat er dit keer met je neus bovenop.

Het genot van het kijken breidt zich uit van de kunst naar de werkelijkheid. Met de blik gescherpt door de bloemstillevens kijk je ook beter naar de krokussen in de berm en de vergeet-mij-nietjes aan de waterkant. Het kijken naar kunst oefent je in het opmerken van de schoonheid van de natuur, in al zijn kwetsbaarheid. Daarmee zijn de foto’s van Bas Meeuws ook een stille roep om een aandachtige, beschermende omgang met onze natuurlijke omgeving.

Kijk, geniet, en kijk opnieuw.

Anneke van Wolfswinkel, schrijver en kunstcriticus