jeroen vrijsen

wat betekenen die werelden? de reikwijdte ervan laat zich in eerste instantie slechts vermoeden, omdat zijn werk niet gemakkelijk te lezen is. aan de hand van titels zoals feest, straat of parkplatz word je begeleid om deze wereld te betreden. zijn commentaar wordt de kijker niet opgedrongen, hij schetst geen dwingend wereldbeeld. hij nodigt uit om alles eens vanuit een ander gezichtspunt te bekijken, door het stellen van vragen en niet zozeer door het geven van antwoorden.

hij schildert geen topografisch herkenbare plekken, maar meer universele landschappen, steden of interieurs. hij geeft juist voldoende aan om de fantasie van de beschouwer vrij te laten er zelf een plek bij te zoeken. landschappen met architectuurfragmenten, sportvelden, vergaderkamers; de mens is slechts zelden aanwezig. toch duidt alles op zijn doeken op menselijke activiteit. hij onderzoekt het speelveld waar de mens zich in deze tijd in beweegt en richt zich op de sporen die worden achtergelaten in de wereld. die sporen, zoals vlaggen, letters of vervoersmiddelen, zorgen voor houvast. ze bepalen de menselijke maat in het geheel, zorgen voor perspectief. de diepte van zijn werk lijkt soms oneindig. hij gebruikt allerlei schilderkunstige middelen om dat te bereiken. vaak doet hij dat aan de hand van een tegenstelling. bijvoorbeeld wel met een duidelijke overgang tussen land en lucht, maar zonder een strakke horizon. een atmosferisch kleurgebruik wisselt hij af met qua kleur en toets schreeuwende accenten. op zeer expressieve wijze varieert hij van een pasteuze toets naar transparante vegen. in de weergave van de details die zo duidelijk zorgen voor houvast, dwaalt hij af van de werkelijkheid. de figuratie ervan brengt hij terug tot een absoluut minimum. hij suggereert meer, dan dat hij benoemt.

zelf zegt hij hierover:

“in mijn werk bevraag ik bepaalde ontwikkelingen in mijn omgeving. het betreft gebeurtenissen, die bij mij een reactie oproepen. deze reactie veroorzaakt bij mij een onbalans en om dit weer recht te trekken ga ik schilderen. als ergens energie wordt weggetrokken, dan wordt mijn creativiteit gestuurd om dit weer aan te vullen in verf. mijn gedachten over maatschappelijke ontwikkelingen vormen dus het startpunt van de zoektocht, waarin ik mijn beleving probeer om te zetten in verf. 

door alles verweven zit een onderzoekende drang om in het schilderen de grenzen van mogelijke en toelaatbare abstractheid op te zoeken. beelden uit de dagelijkse werkelijkheid worden vertaald in verf en toets. ze zijn echter meer dan hun uiterlijke verschijning. het worden symbolen met een mythische lading, omdat ze zoveel verschillende betekenissen oproepen en toch alleen maar bestaan uit verf en toets.”

hiermee plaatst hij zich direct in de hoek van de hedendaagse kunstenaars die de werkelijkheid niet letterlijk weergeven, maar de betekenis ervan verbeelden door middel van symbolen, abstracties of interpretaties. hij voelt een sterke verbondenheid met kunstenaars, die door concentratie op de inhoud een nieuwe beeldtaal creëren. in zijn geval heeft dit geleid tot een eigenzinnig idioom in een zeer herkenbaar handschrift.

een actueel thema in zijn werk is de vlag. de wijze waarop hij de vlag schildert is sterk bepalend voor de betekenis. op allerlei manieren schildert hij vlaggen, variërend van slechts decoratie tot enorme proporties opgeblazen kleurvlekken. de vlag staat symbool voor de identiteit van een volk. maar wat betekent dat? is deze identiteit inwisselbaar? in welke tijd is deze identiteit tot stand gekomen? heeft het te maken met landsgrenzen, economische verbondenheid of cultuur? in het huidige europa verandert alles zo snel, zijn er zoveel ontwikkelingen, dat het onmogelijk is om onze culturele identiteit vast te leggen. de mens moet steeds weer reageren op nieuwe impulsen en zich opnieuw verhouden tot onmogelijke aannames. en dat hoeft niet eens meer reizend over land, waardoor je met meer tijd en daardoor meer afstand kan reageren. via internet kan je in minuten over de hele wereld.

de vluchtigheid geeft hij aan door middel van de fragmentatie en de beweging. door gebrek aan omlijning toont hij de veranderlijkheid in begrippen en definities. de concentratie op het onderwerp laat hij elke keer weer zien in de diverse lagen die hij aanbrengt. en de verdieping komt tot uitdrukking de vertragende werking van de olieverf. de spanning van zijn werk zit in het zoeken naar de balans tussen inhoud en abstractie. zijn beheersing van de schilderkunst biedt hem een ongekende ruimte om de wereld verder te onderzoeken.

tekst door kunsthistorica l. schreuder uit het boek: jeroen vrijsen – de naamloze staat – 2008-2010

http://jeroenvrijsen.exto.nl